Door: Suzanne Kieft
Het Model Informatie Profiel Openbaar Vervoer (MIPOV) biedt de opdrachtgevers van het regionale en stedelijke openbaar vervoer sinds het begin van deze eeuw een gestandaardiseerd kader voor het maken van afspraken met de vervoerders over de opzet en inhoud van de informatie die nodig is om de verleende concessie te monitoren en waar nodig bij te sturen. Deze informatie wordt daarnaast ook gebruikt voor de verantwoording van publieke middelen, onderbouwing van beleidsbeslissingen, besluitvorming over projecten, evaluatie van maatregelen en wijzigingen, benchmarking op basis van indicatoren en aanbestedingen.
In oktober 2025 hebben de vijftien decentrale OV-autoriteiten ingestemd met de nieuwe opzet van het MIPOV die in 2026 geïmplementeerd zal worden. MIPOV2025 vervangt MIPOV2008 en bijbehorende addenda uit 2011 en 2014. Alle elementen uit MIPOV2008 zijn overgenomen in MIPOV2025. Door te gaan werken met maandelijks op te leveren thematische databestanden in plaats van losse tabellen, wordt het aantal onderdelen sterk verminderd. En door toevoeging van extra variabelen in de databestanden kan er meer informatie worden ontsloten. Omdat alle vervoerders met dezelfde uniforme en transparante formats, definities, rekenregels en enumeraties gaan werken, kunnen de bestanden beter vergeleken worden en ontstaan er ook mogelijkheden om te aggregeren (bijvoorbeeld naar provincies of landsdelen) of te verrijken (met andere bronnen).
Doel:
Met de nieuwe opzet van het MIPOV geven we een kwaliteitsimpuls aan de datahuishouding en informatievoorziening van het regionale openbaar vervoer in Nederland. De (technische) specificaties van het MIPOV2025 worden overgenomen in het hoofdstuk Monitorinformatie van de Concessiebijlage Datasets OV en daarmee bindend voor alle (nieuwe) regionale en stedelijke OV-concessies.
Voor een optimaal functionerend, efficiënt en effectief openbaar vervoersysteem werken we de komende jaren toe naar een breed gedragen, landelijk dekkend en zoveel als mogelijk openbaar toegankelijk dataplatform met informatie over de vier profielthema’s van alle regionale en stedelijke openbaar vervoer concessies. Gecombineerd met een dashboard dat de mogelijkheid biedt om de relevante informatie op de gewenste wijze weer te geven (grafieken, tabellen, kaartjes) of te downloaden (bestanden).
Opzet:
Het nieuwe MIPOV is geschikt voor alle modaliteiten (bus, tram, metro, trein en ferry) en bestaat uit vier profielthema’s en zestien bestanden:
- Planning & Aanbod: dienstregeling (1), voer- en vaartuigen (2);
- Realisatie & Uitvoering: volledig gerealiseerde ritten (3), niet volledig gerealiseerde ritten (4), vertrek- en aankomstpunctualiteit (5), gegarandeerde aansluitingen (6);
- Reizigers & Opbrengsten: in/uitstappers (7), overstappers (8), bezetting (9), ritten (10), reizen (11) en opbrengsten (12);
- Veiligheid & Service: incidenten/calamiteiten (13), overzicht klantreacties (14), afhandeltijd klantreacties (15), controles en boetes (16).
Voor alle bestanden geldt dat deze maandelijks moeten worden aangeleverd binnen veertien dagen na afloop van de maand. In verband met het na-ijlen van de transactiegegevens worden alle bestanden van het profielthema Reizigers & Opbrengsten circa tien weken na afloop van de maand nogmaals geleverd om zowel een snel als een compleet beeld te kunnen geven.
De eerste zes attributen zijn voor alle bestanden gelijk en beschrijven de concessie conform de standaardenumeraties van DOVA en BISON en de bestandsdatum. Alle (bus-tram-metro-veer) haltes en (trein) stations worden weergegeven volgens de codering van het Centraal Halte Bestand (CHB) zodat de MIPOV-bestanden eenvoudig gekoppeld kunnen worden.
Implementatie:
Nadat de nieuwe Concessiebijlage Datasets OV in december 2025 is vastgesteld en gepubliceerd, gaan alle OV-autoriteiten met hun vervoerders afspraken maken over de implementatie van MIPOV2025 en de uitfasering van MIPOV2008. Hierbij zal naar alle waarschijnlijkheid onderscheid worden gemaakt tussen nieuwe en lopende concessies. Daarnaast zullen de drie vervoerders die afgelopen zomer in het kader van de pilot proefbestanden hebben gemaakt, het nieuwe MIPOV sneller kunnen implementeren dan de andere zes vervoerders. Bij zowel de OV-autoriteiten als bij de meeste vervoerders bestaat in elk geval de wens om gezamenlijk en gelijktijdig over te stappen op het nieuwe MIPOV.
In 2026 zal er in elk geval sprake zijn van een overgangsjaar waarin het oude en het nieuwe MIPOV nog naast elkaar zullen bestaan en de OV-autoriteiten de nieuwe gegevens kunnen gaan beoordelen en waar nodig vergelijken met de oude. Het is in principe de bedoeling om de nieuwe opzet met terugwerkende kracht toe te gaan passen op alle maanden van januari 2025 zodat er direct al een tijdreeks ontstaat, wat de beoordeling en vergelijking ten goede zal komen.
Verder gaan we in 2026 ook aan de slag met het opstellen van voorwaarden en het maken van afspraken om uiteindelijk alle MIPOV-bestanden centraal te gaan verzamelen en ontsluiten. Het moet immers vooraf voor iedereen duidelijk zijn wie toegang krijgt tot welke MIPOV-bestanden en voor welke doeleinden deze gegevens gebruikt en/of gepubliceerd mogen worden. Zo werken we gezamenlijk toe naar het, voor het verder verbeteren van het openbaar vervoer in Nederland, onmisbare centrale MIPOV-platform.
Tot slot:
Wil je meer weten over het nieuwe MIPOV? Lees dan verder op de volgende pagina’s: