De week van: Ariëns Kruijt

In deze nieuwe rubriek kijken we mee over de schouder van een medewerker: wat houdt zijn/haar werkweek in, aan welke overleggen wordt deelgenomen en wat wordt daar besproken? 

Deze keer: de week van Ariëns Kruijt, hoofd OV-Netwerk.

Maandag 6 december

  • Een collega heeft zich (langdurig) ziek gemeld en er moeten een aantal activiteiten verdeeld en overgenomen worden. Welwillende mensen binnen en buiten ons samenwerkingsverband daarvoor benaderd, iedereen heeft begrip en werkt mee. Voor mij weer een uitdaging me te verdiepen in onderwerpen waar ik minder verstand van heb.
  • Afstemming met collega’s over de agenda voor ons sturende orgaan, het overleg van alle ov- managers van onze 15 leden. De agenda wordt zorgvuldig afgewogen op te bespreken en af te hameren onderwerpen. Het resultaat is een goed geannoteerde agenda, waarop de managers zelfs ook zonder het lezen van achterliggende stukken hun besluiten op kunnen baseren.
  • Intern afdelingsoverleg, waarin de belangrijkste activiteiten uit ieders agenda worden besproken.
  • Met collega’s van CROW-KpVV en DOVA vertrekpunten benoemd voor het Programma van Eisen van de Hoofdrailnet (HRN-)concessie die van belang zijn voor het gehele Nederlandse ov-stelsel. Uitgangspunt voor ons is dat de reiziger niets mag merken van het feit dat er verschillende concessies zijn en overheden optimaal moeten kunnen sturen op een samenhangend ov-stelsel voor de reiziger. Transparantie en open informatievoorziening zijn daarin van wezenlijk belang.
  • Een driewekelijks bilateraal overleg met een collega, waarin we bijpraten over de ontwikkelingen op haar belangrijkste dossiers, waaronder in dit geval ontwikkeling Zero-emissie OV, invoering van het nieuwe betalen met de EMV-techniek (Eurocard, Mastercard, Visa) in het OV en de monitoring van de voorwaarden om daarop over te schakelen.
  • Het ministerie volgt de ontwikkeling van het aantal reizigers in het OV vanaf het begin van de pandemie (maart 2020) met behulp van cijfers van Translink over het gebruik van de OV- Chipkaart. Vandaag vindt de jaarlijkse evaluatie plaats van het informatieverzoek, om te bezien of het nog voldoet aan de eisen van de Algemene Verordening Gegevensbescherming. De evaluatie wordt uitgevoerd samen met de aanvrager, gebruikers, Translink en vertegenwoordigers van werkgroepen die zich over alle ov-informatieaanvragen buigen.

Dinsdag 7 december

  • Wekelijkse bijeenkomst werkgroep concessies en WP2000 met vertegenwoordigers van stads- en streekvervoerders, decentrale overheden en het ministerie van IenW. Gesproken over de ontwikkeling van het aantal reizigers, de nog verder achterblijvende reizigersopbrengsten, het Studenten OV contract, het oplopende ziekteverzuim in de sector en de mogelijke gevolgen voor het kunnen uitvoeren van de dienstregeling.
    Over de aanbestedingskalender wordt in dit overleg alleen procesmatig gesproken. Door de pandemie is de normale verdeling van aanbestedingen in het streekvervoer in de tijd geheel verstoord. Er zijn noodconcessies nodig geweest en bij sommige concessies is het mogelijk om de duur nog te verlengen De overheden ontwikkelen een voorstel om weer tot een evenwichtige verdeling van aanbestedingen in de tijd te komen. Dit is nodig om voldoende interesse vanuit marktpartijen te krijgen. Het ministerie overlegt hierover met de Europese commissie, omdat de geest van de Europese verordening om marktwerking te bevorderen in de Nederlandse markt soms niet kan worden uitgevoerd volgens de letter van dezelfde verordening. Overigens wordt de inhoud van de nieuwe concessie-kalender pas met vervoerders besproken als het voorstel geaccordeerd is door alle overheden (incl. de EU).
  • Met het ministerie en stads- en streekvervoerders de wekelijkse monitor besproken van de ontwikkeling van het aantal reizigers met een OV-Chipkaart. Er wordt steeds een vergelijking gemaakt met het aantal reizigers in 2019 en 2020. In week 49 lag dat aantal reizigers op 59 % ten opzichte van 2019, met studenten en scholieren aan top. Het aantal forensen, en daarmee de reizigersopbrengsten uit saldoreizen, ligt een stuk lager.
  • Een van onze 15 netwerken over ov-onderwerpen bijgewoond. Dit netwerk gaat over betalen en tarieven in het OV. Vooruitgeblikt is onder meer op de nieuwe betaalwijzen op basis van de internationaal gebruikte EMV-standaard en het nieuwe reisproductenstelsel dat parallel wordt ontwikkeld. Het nieuwe betaalsysteem met een centrale backoffice biedt nieuwe mogelijkheden voor reisproducten. Daarnaast aandacht voor het driejaarlijkse onderzoek naar de weging van de verschillende kostenfactoren in de berekening van de landelijke indexen voor producten en subsidies in het decentrale OV.
  • In het managementteam van Samenwerkingsverband DOVA onder meer gesproken over samenwerking met andere organisaties (o.a. het Nationaal Toegangspunt Mobiliteit en BISON, de standaardisatieorganisatie voor ov-reisinformatie) en over interne en personele zaken. Ook onze komende Algemene Ledenvergadering komt aan de orde.
  • Aansluitend met alle collega’s van samenwerkingsverband DOVA de aanstaande verhuizing naar de Smakkelaarsburgt en andere interne zaken gedeeld.
  • In de maandelijkse bijeenkomst van de commissie toetsing van de informatiehuishouding reispatronen drie interessante aanvragen van verschillende partijen besproken en – onder voorwaarde van enkele beperkte aanpassingen - met positief advies voorgelegd aan de verwerkingsverantwoordelijke vervoerders om de betreffende (geanonimiseerde) data aan Translink  te leveren. Naast wettelijke eisen in het kader van privacy en mededinging wordt ook de concurrentiegevoeligheid en compleetheid van de dataset meegewogen in het advies. Direct een verslag gemaakt, met de materie nog vers in het geheugen.

Woensdag 8 december

  • Een relatief rustige overlegdag, die ruimte biedt om enkele activiteiten van de zieke collega voor volgende weken te ‘herorganiseren’ en me daarop in te lezen. Dit levert meteen een nieuwe stroom mailtjes en telefoontjes op, wat me helpt om er in te komen.
  • Deelgenomen aan de derde stakeholderssessie over de HRN-concessie, waar we praten over
    • de gewenste aansluiting bij de deur tot deurreis en de positie t.o.v. MaaS-diensten,
    • tarieven en betaalwijzen,
    • de transitie naar nieuwe marktordening en het voorsorteren in het PvE op de aanbesteding ná de komende inbesteding,
    • sturen op kostenefficiëntie en
    • mogelijke kritieke prestatie indicatoren (KPI’s).

Een zeer levendige discussie met veel input van belanghebbenden.

  • De stuurgroep toegankelijkheid van het OV onder leiding van het ministerie bijgewoond, waarin een bestuursakkoord tussen vervoerders, overheden en andere belanghebbenden wordt voorbereid. Het streven is om het OV (en het liefst alle mobiliteit) op termijn voor iedereen volledig toegankelijk te maken. De werkgroepen waarin het bestuursakkoord wordt uitgewerkt zijn zeer gedetailleerd en minutieus samen met belangenorganisaties aan het bekijken welke stappen wanneer - binnen de beschikbare middelen en mogelijkheden - gemaakt kunnen worden. Aan het eind van de vergadering helaas afscheid moeten nemen van een zeer betrokken medewerker van het ministerie, die veel werk heeft verzet in dit dossier.

Donderdag 9 december

  • Het wekelijkse digitale koffiehalfuurtje met directe collega’s om elkaar op meer dan werkgebied ontspannen bij te praten. Even tijd voor de mens achter het werk.
  • Met vervoerders, overheden en reizigersorganisaties de voortgang van het programma nieuwe betaalwijzen doorgenomen. Zoals in elk complex programma komen er soms hobbels en uitdagingen naar voren die met elkaar opgelost moeten worden. Het plan is dat in juli 2022 alle concessies klaar zijn om de nieuwe betaalwijze op basis van EMV te accepteren. Dit vraagt in sommige concessies nog een flinke investering in tijd en geld. Daarnaast is gesproken over de reizigersservices in het nieuwe betaalsysteem (OV Pay) en de bekostiging daarvan, de kosten voor de nieuwe (fysieke en digitale) OV-chipkaart, reizen in de trein met locatiebepaling, de ontwikkeling van een landelijk geldende QR/barcode en over de eisen die gesteld worden om het oude systeem in 2024 uit te mogen zetten. Het wordt beter en eenvoudiger voor de reiziger en het systeem wordt straks goedkoper, maar eerst nog de berg over!
  • In de Regiegroep OV-Campus spreken de managers van KpVV-CROW en Samenwerkingsverband DOVA over alle elkaar rakende onderwerpen. KpVV vormt de kennispoot van de driehoek en bij DOVA zijn door de ov- autoriteiten de data-onderwerpen en de beleidsontwikkeling en kennisuitwisseling belegd. Door intensief samen te werken worden kennis, data en beleidsontwikkeling verbonden. In het overleg spreken we - aan de hand van een concreet voorbeeld over een eventueel te ontwikkelen kennishub voor sociale veiligheid - over de onderlinge verdeling van taken: het verzamelen van data en informatie, het duiden van informatie en het ontwikkelen van beleid en voorstellen. Data en informatie verzamelen is zinloos als er geen aandacht wordt gestoken in duiding en vertaling naar de praktijk. Hierbij speelt ook dat KpVV-CROW merkt dat beheer en onderhoud van data en kennis steeds meer tijd afsnoept van het kunnen oppakken van nieuwe onderwerpen.

Ook de ontwikkeling van een kennisprogramma ketens en knopen en onze gezamenlijke nieuwe huisvesting besproken. Helaas moeten besluiten dat de Dag van het OV (ons jaarlijkse gezamenlijke congres met het Programma Toekomstbeeld OV 2040) in verband met corona niet fysiek op 21 maart kan doorgaan. We verplaatsen de dag naar later in 2022.

Vrijdag 10 december

  • Vrijdag: rommeldag. Mails lezen en beantwoorden, telefoontjes plegen, stukken lezen en mijn weekverslag maken om collega’s te informeren over onderwerpen waar ik mee bezig ben.
  • Wekelijks coronabreed overleg met alle ov-managers die zich in werkgroepen bezig houden met deelonderwerpen van corona en de uitvoering van de afspraken van het bestuurlijk NOVB (Nationaal Openbaar Vervoer Beraad) over de transitie van het OV naar een nieuw evenwicht, waarin vervoerders de kans krijgen om rendement te maken.
    De gesprekken over de nieuwe beschikbaarheidsvergoeding 2022 komt aan de orde, waarmee het Rijk vervoer inkoopt, zodat reizigers van het OV gebruik kunnen blijven maken. Zonder deze inkoop van het Rijk zouden vervoerders failliet gaan en het ov-systeem instorten. Ook het ministerie (Kennisinstituut voor Mobiliteit) verwacht dat het nog zeker tot 2025 duurt voordat reizigers weer net zoveel reizen als in 2019. De sterke groei die in 2019 nog werd verwacht in aantallen reizigers is daarmee voorlopig nog uit beeld. Toch is iedereen ervan overtuigd dat de groei in het OV uiteindelijk weer op het oude peil terugkomt.

Voor de volgende DOVA-nieuwsbrief geef ik het stokje graag door aan Anne en Manja, de incidentenmanagers van het Dynamische Reis Informatie Systeem (DRIS) bij OV-Data.